İddianame Nedir?
Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, görevli ve yetkili mahkemeye hitaben bir iddianame düzenler. Mahkeme, iddianamenin verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeleri inceler. Bu inceleme sonucunda ya iddianame kabul edilerek şüpheli hakkında kamu davası açılmakta ya da iddianame iade edilmektedir.
Mahkemenin iddianameyi kabul etmesi ile birlikte kişi hakkında kamu davası açılmaktadır. Böylelikle kovuşturma evresi başlamış olur. Hakkınızda açılmış davaları bu linkten sorgulayabilirsiniz.
Düzenlenen iddianamede, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (“CMK”) belirtilen şartların bulunmaması halinde mahkeme iddianameyi iade eder.
İddianamede Bulunması Gereken Unsurlar
İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır. İddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususlar değil, lehine olan hususlar da ileri sürülmektedir. İddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiği; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilmektedir.
CMK md. 170/3 uyarınca, iddianamede aşağıdakilerin bulunması gerekmektedir.
- Şüphelinin kimliği,
- Müdafi,
- Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği,
- Mağdurun veya suçtan zarar görenin vekili veya kanuni temsilcisi,
- Açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliği,
- Şikayette bulunan kişinin kimliği,
- Şikayetin yapıldığı tarih,
- Yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddeleri,
- Yüklenen suçun işlendiği yer, tarih ve zaman dilimi,
- Suçun delilleri,
- Şüphelinin tutuklu olup olmadığı; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların süreleri,
İddianame İadesi ve Şartları
Mahkeme, soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren on beş gün içerisinde iddianame hakkında bir karar vermelidir. İddianamenin iadesine ya da kabulüne ilişkin bir karar verilmezse; iddianame kabul edilmiş sayılmaktadır.
Mahkeme on beş gün içerisinde yaptığı incelemeden sonra aşağıda belirttiğimiz eksikliklerin bulunması halinde; bu eksik ve hatalı noktaları belirtmek suretiyle iddianamenin iadesine karar verir.
- Yukarıda da belirttiğimiz CMK md. 170/3’de belirtilen hususların bulunmaması
- Suçun sübutuna doğrudan etki edecek mevcut bir delilin toplanmamış olması
- Ön ödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tabi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde iddianamenin, ön ödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenmesi
- Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda iddianamenin, izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenmesi
Suçun hukuki nitelendirmesinin yanlış olması sebebiyle iddianame iade edilemez.
İddianamenin İade Edilmesinden Sonra Ne Yapılmaktadır?
İddianamenin iadesi kararına Cumhuriyet savcısı itiraz edebilmektedir. Cumhuriyet savcısı, iddianamenin iadesi üzerine, kararda gösterilen eksiklikleri tamamladıktan ve hatalı noktaları düzelttikten sonra, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesini gerektiren bir durumun bulunmaması halinde, yeniden iddianame düzenleyerek dosyayı mahkemeye gönderir. İlk kararda belirtilmeyen sebeplere dayanılarak yeniden iddianamenin iadesi yoluna gidilemez.