İstanbul Barosu, Adli Yardım Merkezi’ne 2019 Yılında Yapılan Başvurular Çerçevesinde Verilen Tedbir Kararlarına İlişkin Rapor Yayınladı
Avukatlık Kanunu’nun 176. maddesine göre adlî yardım, avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama olanağı bulunmayanlara, avukatlık hizmetlerinin sağlanmasıdır. İstanbul Barosu Kadın Hakları Merkezi tarafından hazırlanan rapora göre İstanbul Barosu Adli Yardım Bürolarına 2019 yılında yapılan toplam başvuru sayısı 13.795 olup, bu başvuruların 12.101 adedi kadınlar tarafından yapıldı.
Raporda 6284 sayılı Kanun’un uygulanmasına ilişkin hususlar incelenmiştir. Rapora göre 2019 yılında yapılan başvuruların 2.842 adedi 6284 sayılı kanun kapsamında tedbir kararı alınması taleplerini içermektedir. Rapor ise 1.253 adet tedbir kararı incelenerek oluşturulmuştur.
Raporun sunuş kısmında 2015’te 303, 2016’da 328, 2017’de 409, 2018 ‘de 440, 2019 yılında da 474 kadın cinayeti işlendiği belirtilmiştir.
Raporda incelenen 1.253 adet tedbir kararı başvurusunun 1218’indeki talep kabul edilmiş olup, 35’inde tedbir talepleri reddedilmiştir.
Tedbir Kararlarının Verilme Süresi
6284 sayılı Kanun’da tedbir kararlarının geciktirilmeksizin verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Raporda incelenen 1253 başvuruda, tedbir kararlarının verilme sürelerinin aşağıdaki gibi olduğu belirtilmiştir.
- 393 kararın aynı gün,
- 481 kararın 1 gün sonra,
- 130 kararın 2 gün sonra,
- 117 kararın 3 gün sonra,
- 45 kararın 4 gün sonra,
- 20 kararın 5 gün sonra,
- 15 kararın 7 gün içinde ,
- 40 kararın 7 günden fazla sürede
Verilen Tedbir Kararlarının Niteliği
6284 sayılı Kanun’un Madde 4/1-a) İşyerinin değiştirilmesine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının sadece 1 tanesinde bu kapsamda tedbir mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 4/1-ç) Korunan kişi bakımından kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının sadece 1 tanesinde bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-a) Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 1.165’inde bu kapsamda tedbir mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-b)Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 313’ünde bu kapsamda tedbir mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-c) Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 975’inde bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-ç) Çocuklarla ilgili daha önce verilmiş bir kişisel ilişki kurma kararı varsa, kişisel ilişkinin refakatçi eşliğinde yapılması, kişisel ilişkinin sınırlanması ya da tümüyle kaldırılması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 27’sinde bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-d) Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 450’sinde bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-e) Korunan kişinin şahsi eşyalarına ve ev eşyalarına zarar vermemesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 456’sında bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-f) Korunan kişiyi iletişim araçlarıyla veya sair surette rahatsız etmemesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 910’unda bu kapsamda tedbir kararının mevcut olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1- g) Bulundurulması veya taşınmasına kanunen izin verilen silahları kolluğa teslim etmesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 227’sinde bu kapsamda tedbir kararının olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-ğ) Silah taşıması zorunlu olan bir kamu görevi ifa etse bile bu görevi nedeniyle zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim etmesi tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 51’inde bu kapsamda tedbir kararının olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-h) Korunan kişilerin bulundukları yerlerde alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmaması ya da bu maddelerin etkisinde iken korunan kişilere ve bunların bulundukları yerlere yaklaşmaması, bağımlılığının olması hâlinde, hastaneye yatmak dâhil, muayene ve tedavisinin sağlanması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 150’sinde bu kapsamda tedbir kararının olduğu belirtilmiştir.
6284 sayılı Kanun’un Madde 5/1-ı) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması ve tedavisinin sağlanması tedbirine ilişkin olarak, 1253 tedbir kararının 28’inde bu kapsamda tedbir kararının olduğu belirtilmiştir.
Verilen Tedbir Kararlarının Süresi
İncelenen 1253 tedbir kararının kabul edilen 1218 ‘inde tedbir sürelerinin aşağıdaki gibi olduğu belirtilmiştir.
- 169’unda 1 ay
- 295 ‘inde 2 ay
- 194’ünde 3 ay
- 94’ünde 4 ay
- 8’inde 5 ay
- 224’ünde 6 ay ,
- Sadece 1 kararda 1 aydan az (20 gün)
Şiddet Mağduru İle Şiddet Faili Arasındaki Yakınlık Derecesi
İncelenen 1253 dosyadan, 1002 tanesinde ilişki durumu tespit edilebilmiştir. Buna göre;
- 920 tedbir kararında tarafların evli olduğu ,
- 38 tedbir kararında tarafların boşanmış eski eş olduğu ,
- 21 tedbir kararında tarafların aynı aileden olduğu ,(baba, abi,üvey baba, enişte,vs)
- 15 tedbir kararında ise tarafların eski veya devam eden ilişkisinin bulunduğu (ilişkileri nişanlı, eski nişanlı, dini nikahlı, sevgili, vs. olarak tanımlanmış ) tespit edilmiştir.
- Sadece 3 tedbir dosyasında taraflar arasında bir ilişki bulunmamaktadır.
- Kadına yönelik şiddetin yoğunlukla ev içinde uygulandığı ve %92 oranında eşi tarafından uygulandığı tespit edilmiştir.
- %4 oranında eski eşin şiddet, %2 oranında aile bireylerinin şiddet uyguladığı ,
- Şiddete uğrayan veya uğrama ihtimali bulunan kadınların %98 oranında ev içi şiddet mağduru oldukları tespit edilmiştir.